Zniesławienie a zniewaga – różnice i konsekwencje prawne
W tym artykule dowiedzą się Państwo o kolejnym ważnym zagadnieniu z zakresu prawa karnego. Przygotowaliśmy do porównania dwa przestępstwa: zniesławienia oraz zniewagi (znieważenia).
Zniesławienie i zniewaga to różne przestępstwa
Na początku trzeba powiedzieć, że wiele osób nie wie, że zniesławienie i zniewaga to dwa różne przestępstwa. Prowadzi to do tego, że w odbiorze społecznym niejednokrotnie są uznawane za jedno i to samo przestępstwo. Wskazania wymaga także, że ludzie nie rozumieją, że zachowanie, którego się dopuścili kwalifikuje się pod którekolwiek z tych przestępstw. Dlatego warto przeczytać nasz artykuł, aby wiedzieć, czym dokładnie jest zniesławienie, a czym zniewaga. Pomoże to unikać tych zachowań, przez które może grozić nam pociągnięcie do odpowiedzialności karnej.
Znamiona i konsekwencje popełnienia przestępstwa zniesławienia
Zniesławienie to przestępstwo. Polega na pomówieniu innej osoby, grupy osób, instytucji, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Chodzi o pomówienie dotyczące postępowania lub właściwości, które mogą poniżyć w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Często spotykamy się z przestępstwem zniesławienia na gruncie zawodowym, społecznym, gospodarczym czy politycznym. Temu kto dopuści się zniesławienia grozi kara ograniczenia wolności bądź grzywny. Trzeba tutaj wskazać, że jeśli zniesławienia dokona się za pomocą środków masowego komunikowania, to grozi wtedy oprócz grzywny i ograniczenia wolności, również kara pozbawienia wolności do roku. Dodatkowo, w przypadku skazania za zniesławienie Sąd może orzec nawiązkę na rzecz osoby pokrzywdzonej, Polskiego Czerwonego Krzyża lub na inny cel społeczny, który wskaże pokrzywdzony. Trzeba również zaznaczyć, że Sąd na wniosek pokrzywdzonego orzeka podanie wyroku skazującego za przestępstwo zniesławienia do publicznej wiadomości.
Zniesławienie – badanie znamion przestępstwa
To czy nasze zachowanie wypełniło znamiona zniesławienia ocenia Sąd. Za każdym razem podlega to indywidualnemu badaniu. Trzeba zatem pamiętać o tym, kiedy nasze zachowanie można uznać za zniesławienie. Po pierwsze pomówienie musi stanowić zniesławienie w znaczeniu obiektywnym. Nie będzie brane pod uwagę subiektywne odczucie osoby pomówionej. Po drugie, zniesławienie powinno dotyczyć faktów, a nie dokonanej oceny czyjegoś zachowania. Dlatego trzeba rozpatrzyć, czy mamy do czynienia ze swobodą wypowiedzi, dozwoloną krytyką, czy jednak nasze zachowanie wypełnia znamiona zniesławienia. Po trzecie, przestępstwa zniesławienia nie musimy dokonywać publicznie. Kluczowe jest to, żeby nasze pomówienie dotarło przynajmniej do jednej osoby trzeciej.
Wyłączenie bezprawności zniesławienia
W kodeksie karnym opisane są sytuacje, w których następuje wyłączenie bezprawności zniesławienia. Jeśli pomówienie nie było publiczne, ale okazało się prawdziwe, nasze zachowanie nie może być uznane za zniesławienie. Jeśli podnieśliśmy taki zarzut publicznie, a okazał się on prawdziwy to nie popełniamy przestępstwa, jeżeli podnoszony zarzut dotyczył zachowania osoby pełniącej funkcję publiczną lub służył obronie społecznie uzasadnionego interesu.
Zniewaga, znieważenie – co to jest?
Koniecznym jest odróżnienie zniewagi od zniesławienia. Znieważyć możemy wyłącznie osobę fizyczną. Za przestępstwo znieważenia będziemy odpowiadać wtedy, gdy znieważymy kogoś w jego obecności albo publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do tej osoby dotarła. Rozróżnienie zniewagi i zniesławienia polega na tym, że znieważenie godzi w wewnętrzną cześć osoby znieważonej, a zniesławienie w zewnętrzną cześć osoby zniesławionej. Przy zniesławieniu chodzi o poniżenie w oczach opinii publicznej lub narażenie na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności.
Za znieważenie grozi nam kara grzywny lub ograniczenia wolności. Natomiast, jeśli znieważenie nastąpi za pomocą środków masowego komunikowania, oprócz grzywny i ograniczenia wolności, grozić będzie także kara pozbawienia wolności do roku. Przy zniewadze dokonanej za pomocą środków masowego komunikowania Sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża lub na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego. Może też wystąpić taka sytuacja, że mimo iż nasze zachowanie wyczerpuje znamiona zniewagi, Sąd odstąpi od wymierzenia kary. Jest to możliwe wtedy, gdy zniewagę wywołało wyzywające zachowanie osoby pokrzywdzonej. A także jeśli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną.
Zniewaga, zniesławienie – oskarżenie
Zniewaga i zniesławienie to przestępstwa, które są ścigane z oskarżenia prywatnego. Jeśli zostaliśmy pokrzywdzeni w takiej sprawie, musimy sami wnieść prywatny akt oskarżenia do Sądu. Pragniemy zaznaczyć, że ściganie czynu z oskarżenia prywatnego może zostać objęte przez prokuratora, ponieważ w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego prokurator wszczyna postępowanie lub też wstępuje do postępowania już wszczętego, jeśli wymaga tego interes społeczny.
Podsumowanie
Podsumowując, rozróżnienie przestępstw zniesławienia i zniewagi oraz czynników warunkujących ich popełnienie nie jest takie proste. Dlatego mamy nadzieję, że po zapoznaniu się z naszym artykułem wiele państwa wątpliwości zostało rozwianych.
Jeśli mają Państwo dodatkowe pytania związane z zagadnieniem przestępstwa zniesławienia i zniewagi, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Będziemy starać się rozwiać Państwa wątpliwości i odpowiedzieć trapiące pytania oraz wyjaśnić Państwu zawiłe kwestie prawne. Na blogu Kancelarii Adwokackiej Adwokata Piotra Rodaka będziemy poruszać także inne zagadnienia prawne, zachęcamy do śledzenia naszej strony.
Najnowsze komentarze