Separacja a rozwód. Podobieństwa i różnice.

Czym jest separacja? W tym artykule wyjaśnimy to pojęcie. Omówimy przesłanki orzeczenia separacji, jej skutki, a także przedstawimy podobieństwa i różnice w zestawieniu z rozwodem. O rozwodzie mogą Państwo przeczytać w innym artykule na blogu tutaj.

Orzeczenie separacji – najważniejsze kwestie

Do separacji, tak jak do rozwodu niezbędny jest wyrok Sądu. Nie można ustanowić separacji w sposób umowny. Spotkamy się jednak z takim pojęciem jak tzw. separacja faktyczna. Mówimy o niej wtedy, gdy małżonkowie nie pozostają we wspólnym pożyciu, a Sąd nie orzekł o separacji pomiędzy nimi.

Przesłanką do orzeczenia separacji między małżonkami będzie zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Przypomnijmy natomiast, że do rozwodu niezbędne będzie nie tylko wystąpienie rozkładu pożycia, ale również jego trwały charakter. Chodzi o wszelkie aspekty pożycia, to znaczy aspekt ekonomiczny, fizyczny, emocjonalny.

Występują również negatywne przesłanki separacji. W ustawie określono, że mimo zupełnego rozkładu pożycia nie można orzec o separacji, jeśli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci. Sąd może też uznać, że z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, Sąd orzeka separację na podstawie zgodnego żądania małżonków.

Co w sytuacji, gdy jeden małżonek chce separacji, a drugi od razu żąda rozwodu? Jeżeli żądanie rozwodu przez jednego z małżonków będzie uzasadnione, Sąd orzeknie rozwód. Jeżeli natomiast żądanie orzeczenia rozwodu nie będzie uzasadnione, a separacji tak, Sąd orzeknie pomiędzy małżonkami separację. Analogicznie do rozwodu, Sąd orzekając o separacji orzeka, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jeśli separacja jest na zgodne żądanie małżonków, Sąd nie rozstrzyga o winie za rozkład pożycia. Następują skutki jakby, żaden z nich nie ponosił winy za rozkład pożycia małżeńskiego.

Separacja a rozwód
Między separacją a rozwodem jest wiele podobieństw, ale także kilka istotnych różnic.

Separacja – podobieństwa do rozwodu

Bardzo dużym podobieństwem do rozwodu jest stosowanie art. 58 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Treść tego przepisu została w pełni omówiona w artykule dotyczącym rozwodu, który mogą Państwo przeczytać tutaj. W postępowaniu przed Sądem, które zakończy się orzeczeniem separacji, Sąd rozstrzygnie m.in. o:

  • władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi,
  • kontaktach rodziców z dziećmi,
  • alimentach na rzecz dzieci,
  • sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania, jeżeli oboje małżonkowie w nim nadal zamieszkują.

Możliwe są inne rozstrzygnięcia jak eksmisja jednego z małżonków, czy podział majątku wspólnego.

Małżonkowie, którzy pozostają w separacji, jeżeli wymagają tego względy słuszności obowiązani są do wzajemnej pomocy. Jeśli zostaną spełnione określone, analogiczne przesłanki jak w wyroku rozwodowym, Sąd orzeknie o alimentach od jednego małżonka na rzecz drugiego. Małżonek, który nie został uznany wyłącznie winnym separacji i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka alimentów. Sąd może również orzec o alimentach na rzecz małżonka niewinnego rozkładu pożycia od małżonka wyłącznie winnego, nawet bez spełnienia przesłanki niedostatku. W przypadku separacji obowiązek alimentacyjny jest bezterminowy.

Po orzeczeniu przez Sąd separacji pomiędzy małżonkami powstaje ustrój rozdzielności majątkowej. Kolejnym podobieństwem do rozwodu jest także to, że małżonkowie nie dziedziczą po sobie według ustawy. Nie ma przy tym przeszkód, aby małżonek dziedziczył po drugim na postawie testamentu.

Separacja a rozwód – różnice

Jeśli chodzi o różnice między separacją a rozwodem, to podstawową z nich jest fakt, że w przypadku separacji związek małżeński nadal trwa. Żaden z małżonków w trakcie trwania separacji nie może zawrzeć kolejnego związku małżeńskiego.

Różnicą w stosunku do rozwodu jest również to, że małżonek nie jest uprawniony do powrotu do swojego nazwiska sprzed zawarcia związku małżeńskiego. Jasnym jest, że po rozwodzie jedyną możliwością ponownego wstąpienia osób rozwiedzionych w związek małżeński będzie kolejny ślub. Natomiast o zniesieniu separacji pomiędzy małżonkami zdecyduje Sąd na zgodne żądanie małżonków. Z chwilą zniesienia separacji ustają jej skutki. Jednakże pomiędzy małżonkami nie musi powstać ponownie wspólność majątkowa. Sąd na zgodne żądanie małżonków utrzymuje rozdzielność majątkową. Sąd po orzeczeniu zniesienia separacji, ponownie będzie rozstrzygał o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi.

Podsumowanie

Jak widać jest wiele podobieństw między separacją a rozwodem. Z lektury artykułu wiemy także, że występują jednak istotne różnice pomiędzy tymi instytucjami. Mamy nadzieję, że ta analiza pomoże Państwu na zrozumienie tych kwestii.

Jeśli mają Państwo dodatkowe pytania związane z zagadnieniem separacji czy rozwodu, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Będziemy starać się rozwiać Państwa wątpliwości i odpowiedzieć trapiące pytania oraz wyjaśnić Państwu zawiłe kwestie prawne. Na blogu Kancelarii Adwokackiej Adwokata Piotra Rodaka będziemy poruszać także inne zagadnienia prawne, zachęcamy do śledzenia naszej strony.